به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «سفیر هراز»؛ به نقل از «بلاغ»، اجرای مکانیسم ماشه یا همان «اسنپ بک» که در چارچوب برجام طراحی شد، در نگاه نخست تهدیدی جدی برای ایران تلقی می‌شود؛ چرا که به کشورهای غربی این امکان را می‌دهد تا تحریم‌های سازمان ملل را بدون نیاز به اجماع، دوباره فعال کنند. این ابزار که حاصل مذاکرات دولت روحانی و تیم دیپلماسی به رهبری محمدجواد ظریف بود، حالا می‌تواند به جای تهدید، به فرصتی راهبردی برای ایران تبدیل شود، اگر با هوشمندی و درایت به آن نگاه کنیم.
فرصت در دل تهدید
اسنپ بک، اگرچه در ظاهر به نفع طرف‌های غربی است، اما اجرای آن می‌تواند نشان‌دهنده پایان رسمی تعهدات ایران به برجام باشد. این یعنی تهران دیگر ملزم به رعایت محدودیت‌های هسته‌ای نیست و می‌تواند برنامه‌های خود را با سرعت و استقلال بیشتری پیش ببرد. در واقع، این مکانیسم می‌تواند بهانه‌ای مشروع برای خروج کامل از توافقی باشد که عملاً طرف‌های غربی آن را نقض کرده‌اند.
عبور از دیپلماسی اجباری
تا امروز، ایران در چارچوبی مذاکره کرده که تحت فشار و تهدید بوده است. اما با فعال شدن اسنپ بک، این فشارها به نقطه اوج خود می‌رسند و ایران می‌تواند با قطع وابستگی به مذاکرات فرسایشی، مسیر جدیدی را در تعاملات بین‌المللی آغاز کند. این مسیر می‌تواند شامل همکاری‌های منطقه‌ای، تقویت روابط با قدرت‌های نوظهور مانند چین و روسیه، و بازتعریف جایگاه ایران در نظم جهانی باشد.
بازگشت به جامعه جهانی واقعی
جامعه جهانی فقط آمریکا و سه کشور اروپایی نیستند. جهان امروز متشکل از بلوک‌های متنوعی است که بسیاری از آن‌ها با سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه غرب مخالف‌اند. ایران می‌تواند با استفاده از فضای پس از اسنپ بک، دیپلماسی خود را به سمت این کشورها سوق دهد و از انزوای تحمیلی خارج شود. این یعنی بازگشت به جامعه جهانی واقعی، نه آنچه غرب تعریف می‌کند.
مکانیسم ماشه، اگرچه با نیت محدودسازی ایران طراحی شد، اما حالا می‌تواند به ابزاری برای رهایی از دیپلماسی تحمیلی و آغاز فصل جدیدی از سیاست خارجی مستقل تبدیل شود. به شرط آن‌که با نگاه راهبردی، نه واکنشی، به آن پرداخته شود. ایران باید این تهدید را به سکوی پرتابی برای بازتعریف جایگاه خود در جهان تبدیل کند، جایی که منافع ملی، عزت و استقلال در اولویت قرار دارند.
یادداشت: حجت‌الاسلام امیررضا مهدوی کارشناس مسائل سیاسی
