عبدالمطلب؛ پایه‌گذار تربیت پیامبر (ص)
عبدالمطلب؛ پایه‌گذار تربیت پیامبر (ص)
رحلت عبدالمطلب، بزرگ مکه و پرورش‌دهنده پیامبر اسلام (ص)، نقطه عطفی در تاریخ اسلام بود. او با ایمان، تدبیر و محبت، بنیان‌های شخصیتی آخرین فرستاده خدا را استوار ساخت و درس‌های ماندگاری در توکل، مدیریت بحران و تربیت نسل برجای گذاشت.

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «سفیر هراز»، به نقل از بلاغ؛ رحلت حضرت عبدالمطلب، جد بزرگوار پیامبر اسلام (ص)، در دهم ربیع‌الاول سال هشتم عام‌الفیل، حدود ۴۵ سال پیش از هجرت، نه‌تنها پایانی بر زندگی یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های مکه بود، بلکه نقطه عطفی در تربیت و سرنوشت پیامبر اعظم (ص) نیز به‌شمار می‌آید. عبدالمطلب، با جایگاه اجتماعی ممتاز، ایمان یکتاپرستانه، و تدبیر در بحران‌ها، میراثی از کرامت و حکمت برجای گذاشت که تا امروز الهام‌بخش تربیت، رهبری و مسئولیت‌پذیری است.

عبدالمطلب، با نام اصلی شیبه، فرزند هاشم بن عبدمناف و سلمی بنت عمرو، در یثرب به دنیا آمد و پس از مرگ پدر، در هفت‌سالگی به مکه آمد. او به‌تدریج منصب‌های مهمی چون سقایت و کلیدداری کعبه را به‌دست گرفت و به «سید بطحاء» شهرت یافت. در دوران سیادت او، واقعه اصحاب فیل رخ داد؛ هنگامی که ابرهه با لشکری عظیم قصد تخریب کعبه را داشت، عبدالمطلب با آرامش و ایمان، تنها خواستار بازگرداندن شتران خود شد و کعبه را به خدا سپرد. این رفتار، نماد توکل و ایمان عمیق اوست.

نقش تربیتی در زندگی پیامبر (ص)

پس از وفات عبدالله و آمنه، عبدالمطلب سرپرستی نوه‌اش محمد (ص) را برعهده گرفت. او با محبت، احترام و توجه ویژه، پیامبر را در محیطی آمیخته با کرامت، صداقت و ایمان پرورش داد. گفته‌اند که عبدالمطلب در کنار کعبه می‌نشست و اجازه نمی‌داد کسی جز محمد (ص) در جایگاه او بنشیند. این رفتار، نشانه‌ای از شناخت مقام معنوی پیامبر و تربیت مبتنی بر عزت نفس و احترام است.

رحلت عبدالمطلب، در حالی که پیامبر تنها هشت سال داشت، پیام‌آور چندین آموزه تربیتی و اجتماعی است:

– تربیت در بستر کرامت و ایمان: عبدالمطلب با رفتارهای خود، پیامبر را با مفاهیم توکل، عزت، و مسئولیت‌پذیری آشنا ساخت. این تربیت، زمینه‌ساز شخصیت پیامبری شد که در سخت‌ترین شرایط، کرامت انسانی را حفظ کرد.

– مدیریت بحران با آرامش و توکل: در واقعه اصحاب فیل، عبدالمطلب نشان داد که در برابر تهدیدهای بزرگ، آرامش و ایمان می‌تواند از هر سلاحی مؤثرتر باشد. این درس، برای رهبران و مربیان امروز نیز حیاتی است.

– پاسداری از سنت‌های الهی: عبدالمطلب با احیای چاه زمزم و حفظ مناسک حج، نشان داد که حتی در دوران جاهلیت، می‌توان حافظ ارزش‌های الهی بود. او حلقه اتصال میان آیین ابراهیمی و بعثت محمدی است.

– شناخت استعدادهای الهی در کودکان: رفتار ویژه عبدالمطلب با محمد (ص) نشان می‌دهد که شناخت و پرورش استعدادهای معنوی در کودکان، نیازمند بصیرت، احترام و محبت است.

میراثی برای امروز

رحلت عبدالمطلب، اگرچه پایانی بر زندگی یک بزرگ‌مرد بود، اما آغاز مرحله‌ای حساس در تربیت پیامبر و شکل‌گیری امت اسلامی به‌شمار می‌آید. میراث او، نه‌تنها در تاریخ اسلام، بلکه در تربیت نسل‌های آینده، مدیریت اجتماعی، و حفظ کرامت انسانی، همچنان زنده و الهام‌بخش است.

در دنیای امروز، که بحران‌ها، بی‌اعتمادی و بی‌هویتی در حال گسترش‌اند، بازخوانی زندگی عبدالمطلب، دعوتی است به بازگشت به ایمان، کرامت، و تربیت مبتنی بر محبت و بصیرت.

یادادشت: حجت‌‌الاسلام علی اکبر زارعیان کارشناس مسائل مذهبی