سرانجام دو قرن میراث آمل زیرپتک مرمت
سرانجام دو قرن میراث آمل زیرپتک مرمت
با محاسبه ۱۱ اثرمعنوی و ۱۲ اثر، بعنوان آثار طبیعی، پل تاریخی ۱۲ چشمه آمل نیز درفهرست آثار ملی ثبت شده میراث فرهنگی شهرستان آمل مشاهده می شود.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «سفیر هراز؛  به نقل از پایگاه خبری سیده آمل؛ محققین قدمت پل تاریخی ۱۲ چشمه آمل را به سالهای ۱۰۸۲ هجری قمری تخمین زده اند و برخی این نماد فرهنگی، تاریخی را به زمان شاه عباس اول صفوی نسبت داده اند و گفته شده مرحوم اعتمادالسلطنه بنای این پل را مربوط به تاریخ قبل ازاسلام اعلام کرد، ولی آنچه که از شواهد برمی آید پل ۱۲ چشمه آمل باتوجه به استحکام بنایی که دارد، باهدف اتصال ۲بخش شرقی وغربی آمل بر روی رودخانه خروشان هراز در آن وقت بنا نهاده شد که در طول عمرخود به دلیل تغییرات فرهنگی،اجتماعی و ورود اتومبیل به خیابان های آمل و افزایش جمعیت، عرصه و یال های این پل بارها مورد تهاجم معماران دوران های مختلف قرار گرفت که با آخرین تغییرات سال۴۸  نتیجه اش را به شکل امروز می بینیم

به گفته سلیمانی: طبق روایات و شواهدی که هنوزموجوداست،این بنا برای اولین باردردوره ساسانیان ساخته شد و دردوران صفوی بعلت تخریب پل قدیمی درزمان شاه عباس این پل مجددا با ۱۲دهنه ساخته می شود که دردوره ناصرین شاه قاجارهم تعمیراتی بر روی پل انجام شد

سوالی که امروز برای شهروندان آملی مطرح هست،چگونگی روند کارپروژه بازسازی پل دوازده چشمه آمل و چرایی توقف آن هست آیا مرمت پل دوازده چشمه نیمه کاره می ماند؟

سعید سلیمانی، کارشناس ارشد مرمت بناهای تاریخی اداره میراث فرهنگی شهرستان آمل درخصوص توقف بازسازی پل ۱۲چشمه آمل درگفتگو با پایگاه خبری سیده آمل؛ بابیان اینکه یکی از وظایف ذاتی شهرداری بازآفرینی و زنده سازی آثار بافت محلات تاریخی است، برنامه مرمت پل تاریخی ۱۲چشمه را که جزء آثار میراث ملی فرهنگی به ثبت رسیده هست نیز دردستور کارشهرداری آمل قرارگرفت، افزود: این بازسازی باجمع آوری میدانی از اطلاعات بافت پل توسط کارشناسان ومشاورین میراث فرهنگی بادرنظرگرفتن الحاقات بتنی که طی دهه های گذشته بر روی این پل صورت گرفت؛ مطرح و درشورای فنی میراث فرهنگی استان تاییدشد.

شروع کارمرمت با کتراک

سلیمانی اذعان داشت: اما دربحث اجراء با توجه به حساسیت هایی که برروی بناهای تاریخی هست، درابتدای کاربرنامه براین قراربود که بااستفاده از مواد شیمیایی کتراک، تخریب اضافات این بنا انجام شود؛ ولی متاسفانه به دلایل هزینه بالای اقتصادی که بیش ازهزینه هایی که برای اینکار پیش بینی شده بود، درپیشرفت کارتاثیر زیادی گذاشته و همین امر باعث شد با سرعت کمتری دراجرای طرح مواجه شویم.

آخرین تغییرات

وی همچنین ادامه داد: آخرین تعمیری که به شکل و شمائل امروز درآمد حدود سال ۱۳۴۸ شمسی بود، باتوجه به وروداتومبیل ها و نیازآن موقع، درکنار پل یک اسکلت بتنی مجزا از سازه این بنا ساخته شد که فقط ستونهای آن بر روی موج شکن های این پل نشسته و با کمی ارتفاع بالاتر، یک شبکه بتن آرمه جدیدی را بر روی پل ایجاد کردند که با قراردادن کنسولهایی هم از طرفین آن عرشه پل را باهدف عبور خودرو زیاد کردند.

اعتراض شهروندان آملی از انسداد محل عبورشان و دستور دادستان آمل

یکی ازدلایل عدم ادامه طرح مسدودشدن مسیرعابران پیاده ای که بر روی عبورمی کردند بود که موجب ایجاداعتراض شهروندان آملی شدوکاربه دادستانی رسید و قرارشده بود درادامه کار تسریع شود، ولی با ادامه مرمت با سونداژهایی که روی بنا زده شد مواجه شدیم که اطلاعاتی جدید را در مورد این بنای تاریخی به کارشناسان امرمرمت داد وآن اطلاعات این بود که در زیر این عرشه بتنی فاصله خیلی زیاد و فضای خالی از ناخاله ها و آجرشکسته های قدیمی مانده که احتمالا در همان زمان الحاق با نیت جلوگیری از انتقال لرزه های ناشی از تردد خودرو در آنجا تعبیه شد.

تغییر روش کار مرمت

سلیمانی همچنین بیان کرد: پس ازمشاهدات کارشناسی فوق، با نامه نگاری به اداره کل میراث فرهنگی استان مازندران و ارائه گزارش، قرار شد درصورت امکان ازابزارهای نیمه سنگین استفاده کنیم وباتوجه به اینکه اسکلت پل با این نقاطی که ما درحال تخریب هستیم هیچ ارتباط مستقیمی با قسمت بدنه آجری پل ندارد و ارتفاع موجود خارج از عصه پل قرار می گیرد کار را ادامه دهیم

نتیجه نشست تخصصی شورای فنی استان

این کارشناس مرمت بناهای تاریخی بااعلام اینکه یک بخش زیادی از زمانیکه صرف شد سراین قضیه بود که درآخرین جلسه استانی، کارشناسان اعضای شورای فنی با استفاده ازدستگاههای سنگین ۳۴  کیلویی ما مخالفت داشتند، اظهارداشت: طبق آخرین اقدامات بازرسی انجام شده از سوی میراث فرهنگی بنا وچگونگی روند رفرنس کارمرمت پل دوازده چشمه، فشارمسائل جانبی باعث شد پیمانکاربرای جلوگیری ازتوقف کارباچکش های بادی شروع به تخریب کندکه برخی ازشهروندان با دیدن این منظره باتوجه به اینکه مسائل ایمنی هم رعایت نشده بودبا برخورد ما وریاست محترم میراث شهرستان مواجه شده و کار متوقف شد.

سرانجام دوقرن میراث زیرپتک مرمت

اما درپاسخ به سوالات عدیده شهروندان آملی وبرخی ازمسئولین که چرا پروژه مرمت پل مطرح شد؟ وچرابه همان شکل آخرین تغییرات درسال۴۸ نماند؟ و اینکه تکنیک تخریب این میراث ملی چگونه خواهد بود که به بافت و متریال اولیه آن آسیب نرسد، این کارشناس مرمت بناهای تاریخی، ابرازداشت: در نهایت برای شفاف سازی پروژه مرمت این چل با درایت فرمانداری ویژه شهرستان آمل آقای سوادکوهی تمام معترضین و متخصصین ابتدا در محل پل بعد در دفتر فرمانداری با ارائه توضیحاتی، قرارشد؛ نظام مهندسی از طریق مشاوری که معرفی می کند بررسی مجددی بر روش تخریب داشته باشد.

سلیمانی عنوان کرد: همه می دانند که باید ادامه کار مرمت این پل براساس ضوابط مصوب شورای فنی پیش برود که سرانجام رفرنس کاراز طریق شورای فنی استان با تایید شورای فنی تهران به تصویب خواهدرسید وازسوی دیگر ما هم به فرمانداری و شهرداری و دیگر مراجع ذی صلاح پیشنهادات خودمان را برای ادامه کار ابلاغ کرده ایم.

سعید سلیمانی تصریح کرد: ۳عامل پول، تخصص، جرات داشتن اعتقاد فعل شدن باعث پیشرفت پروژه های مرمت سازه های قدیمی است

قابل به ذکراست ده ها سال انواع اتومبیل ها وحتی کامیون ها از روی این پل رفت و آمد کردند و خوشبختانه ارتعاشات ترددازاین رفت وآمدها درسالیان متمادی به هیچ عنوان به ساختار پل آسیب واردنکرد تا زمانیکه چند سال پیش ازطریق مراجع ملی وبین المللی میراث تردد از روی این پل تاریخی ممنوع اعلام شد.

دلایل توقف پروژه مرمت پل دوازده چشمه

هندوکلایی ریاست اداره میراث فرهنگی شهرستان آمل هم درخصوص توقف کارمرمت پل دوازده چشمه گفت: از دلایلی که سبب توقف کار مرمت این پل بود رعایت نکردن اصول ایمنی و ضوابط احداث ومرمت فنی بناهست که معمولا می بایست پیمانکارازطریق نصب بنرمشخصات کارفرما؛ پیمانکار؛ تاریخ شروع کار؛ مهلت و زمانبندی پایان کار همراه با تصویر مدنظراز پایان کار را در محل کار جهت شفاف سازی رویت دید همگان نصب می کرد

عدم رعایت نکات ایمنی

هندوکلایی خاطرنشان کرد: عامل دوم بازدارندگی ادامه کار دوازده چشمه عدم رعایت نکات ایمنی کار درارتفاع بود که بدون بکارگیری ونصب فنس جهت جلوگیری ازریزش مسالح و ناخاله های بنابه سمت خیابان زیرگذر سبب شدتا زمان اطمینان ازتوجه به اجرای رعایت نکات ایمنی، ادامه بازسازی جلوگیری شود.

پیگیری آمل برای رفع موانع مرمت

رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان آمل اظهارداشت: ما همچنان پیگیر به سرانجام رساندن کار بازسازی پل دوازده چشمه آمل هستیم و درصورت رفع موانع و رعایت نکات مطرح شده دراولین فرصت کارادامه یافته و این پل که درفهرست آثار ملی ثبت شده میراث فرهنگی قرار دارد به شکل زیبای تاریخی خود بازخواهدگشت

 

  • نویسنده : گلناز پیغمبرزاده