به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «سفیر هراز»، به نقل از بلاغ؛ در روزهایی که نفس جنگل‌های هیرکانی به شماره افتاده و سایه دود بر دامنه‌های مرزن‌آباد گسترده شده است، الیت همچنان در آتش می‌سوزد؛ آتشی که با تکیه بر بادهای تند و پوشش خشک پاییزی، هر لحظه چهره‌ای تازه از خشم طبیعت به نمایش می‌گذارد و نیروهای امدادی، مردمی و هوایی را در بزرگ‌ترین عملیات اطفای سال‌های اخیر درگیر خود کرده است.
«الیت» طی یک ماه گذشته، دو مرحله آتش‌سوزی گسترده را پشت سر گذاشته است. مرحله نخست در ۱۰ آبان رخ داد و با چندین روز تلاش نفس‌گیر نیروهای امدادی مهار شد، اما تن خسته جنگل مجالی برای ترمیم نیافت؛ زیرا مرحله دوم از شنبه هفته گذشته آغاز شد و همچنان شعله‌ها بر شیب‌های تند و پوشش خشک منطقه می‌تازند.
انباشت برگ‌ها، لاشه‌های خشک، شرایط صعب‌العبور و وزش باد سبب شده عملیات زمینی به‌کندی پیش برود و مأموریت اصلی بر دوش ناوگان هوایی قرار گیرد.
عملیات سنگین هوایی؛ از بالگردهای داخلی تا هواپیماهای بین‌المللی
با شدت گرفتن آتش، گسترده‌ترین عملیات اطفای هوایی سال‌های اخیر در شمال کشور به جریان افتاده است. تاکنون ۸ فروند بالگرد و ۲ فروند هواپیمای ایلوشن ۴۰ تنی در حال عملیات آبپاشی و انتقال نیروها هستند. شینا انصاری رییس سازمان حفاظت محیط‌زیست، از حضور همزمان ۶ بالگرد در عملیات لکه‌گیری و اعزام ۲ فروند ایلوشن سپاه خبر داد و اعلام کرد: هر هواپیمای ایلوشن روزانه دو نوبت و هر بار با ۴۰ تُن آب عملیات آبپاشی انجام می‌دهد.
وی افزود: با هماهنگی وزارت امور خارجه، دو فروند هواپیمای اطفای حریق از ترکیه به همراه یک بالگرد و ۸ نیروی تخصصی نیز وارد کشور می‌شوند و دولت روسیه نیز برای همکاری اعلام آمادگی کرده است.
توان ملی روی یک جبهه؛ حضور ۴۰۰ نیروی امدادی در ارتفاعات الیت
در کنار عملیات هوایی، حدود ۴۰۰ نیروی امدادی و تخصصی شامل محیط‌بانان، جنگل‌بانان، تیم‌های مدیریت بحران، هلال‌احمر، نیروهای محلی و گروه‌های مردمی در منطقه مستقر هستند.
رضا افلاطونی، رییس سازمان منابع طبیعی کشور، اعلام کرد: ۳۵ گروه ده‌نفره (۳۵۰ نیرو) به‌صورت تخصصی در حال عملیات زمینی هستند و یگان حفاظت منابع طبیعی از نخستین روز بروز حادثه در صحنه حضور داشته است.
هلال‌احمر؛ از پهپادهای حرارتی تا ۱۷ تیم عملیاتی
غلامعلی فخاری مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان مازندران نیز در همین باره به خبرنگاران گفت: جمعیت هلال‌احمر نیز با ۱۷ تیم عملیاتی، ۴ دستگاه آمبولانس، ۹ خودروی پشتیبانی، یک فروند بالگرد و ده‌ها نیروی امدادی در صحنه فعالیت دارد.
وی افزود: برای نخستین بار در این سطح، هلال‌احمر ۲ پهپاد مجهز به دوربین حرارتی و اپتیکی به منطقه اعزام کرده است که وظیفه آن‌ها شناسایی دقیق کانون‌های فعال و ارائه اطلاعات لحظه‌ای به نیروهاست تا عملیات با دقت بیشتری انجام شود.
اعزام ۱۶۰ نیروی متخصص یگان حفاظت به عملیات اطفای حریق الیت
مجید ذکریایی فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری کشور اعلام کرد: در پی گسترش آتش‌سوزی در جنگل‌های حوالی روستای الیت مرزن‌آباد، ۱۶۰ نیروی باتجربه از استان‌های گیلان و مرکز مازندران برای مشارکت در عملیات مهار آتش اعزام شده‌اند. این نیروها از طریق زمینی و هوایی وارد منطقه شده و در حال انجام عملیات اطفا هستند.
وی افزود: امروز نیز پنج گروه کمکی از نیروهای متخصص یگان حفاظت به منطقه اعزام شد تا روند اطفای حریق با سرعت بیشتری دنبال شود.
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری کشور گفت: صعب‌العبور بودن منطقه و شیب تند عرصه‌های جنگلی، کار را برای نیروهای زمینی دشوار کرده است؛ با این حال از نخستین ساعات اعلام حادثه، تیم‌های واکنش سریع یگان حفاظت در کنار نیروهای مردمی، دهیاری‌ها و گروه‌های کوهنوردی در محل حاضر شده‌اند و با ابزارهای دستی و دمنده عملیات اطفا را آغاز کرده‌اند.
ذکریایی ادامه داد: با هماهنگی مدیریت بحران استان و سازمان منابع طبیعی، سه فروند بالگرد هوانیروز برای اجرای عملیات هوایی و هلی‌برد نیروها در منطقه مستقر شده و تاکنون بیش از ۳۰ نوبت آبپاشی و انتقال نیرو انجام شده است.
وی اعلام کرد: عملیات به‌صورت شبانه‌روزی ادامه دارد و بخش مهمی از کانون‌های اصلی حریق مهار شده است، اما به دلیل وجود کُنده‌های نیم‌سوخته و وزش باد، نیروها در نقاط حساس مستقر هستند تا از گسترش مجدد آتش در دیگر عرصه‌های جنگلی منطقه جلوگیری کنند.
وزارت دفاع: ترافیک هوایی منطقه مدیریت می‌شود
مهدی نوری، رییس مرکز کنترل عملیات هوایی به خبرنگاران گفت: به دلیل حجم بالای پروازهای امدادی، وزارت دفاع مدیریت ترافیک هوایی غرب مازندران را بر عهده گرفته است.
وی از ادامه عملیات مهار آتش‌سوزی جنگل‌های الیت چالوس با حضور ۷ بالگرد و یک فروند هواپیمای ایلوشین ۴۰ تنی خبر داد و گفت: جریان ترافیک هوایی در غرب مازندران مدیریت شده است.
رییس مرکز کنترل و پشتیبانی اطفای حریق هوایی وزارت دفاع گفت: از پنج روز گذشته ۷ بالگرد به‌طور مستمر در حال عملیات هستند و ایلوشن سپاه تاکنون چندین نوبت آبپاشی گسترده انجام داده است.
مدیریت بحران مازندران: عملیات وارد مرحله جدید شد
حسینعلی محمدی، مدیرکل مدیریت بحران مازندران، از آغاز مرحله جدید عملیات خبر داد.
وی گفت: امروز فقط در ساعات ابتدایی صبح، ۳ پرواز آبپاشی و ۲ پرواز هلی‌بُرن برای انتقال نیروها صورت گرفته است و تمرکز اصلی بر مهار شعله‌های ضلع شرقی الیت است؛ جایی که آتش شدیدتر و صخره‌ها با شیب بیش از ۶۰ درجه، کار را سخت کرده است.
نقش عامل انسانی؛ احتمال عمدی بودن حادثه
مهدی یونسی رستمی استاندار مازندران، در بازدید میدانی از منطقه، نقش عامل انسانی را «محتمل» دانست و اعلام کرد: نیروی انتظامی و منابع طبیعی موظف شدند تمام ابعاد حادثه را بررسی و عوامل احتمالی را شناسایی کنند.
وی تاکید کرد: هیچ‌گونه کوتاهی در پیگیری این پرونده پذیرفتنی نیست.
هشدار قضایی؛ برخورد قانونی با هرگونه قصور در عملیات اطفا
عباس پوریانی رییس کل دادگستری مازندران با ابراز تأسف نسبت به گسترش آتش‌سوزی در جنگل‌های هیرکانی روستای الیت مرزن‌آباد، اعلام کرد: هرگونه بی‌توجهی، تعلل یا قصور از سوی مدیران و مسئولان مرتبط با عملیات مهار آتش‌سوزی، مشمول پیگیری قضایی خواهد شد.
وی ادامه داد: موضوع آتش‌سوزی از نخستین ساعات وقوع حادثه در دستور کار دستگاه قضایی قرار گرفت و رییس حوزه قضایی مرزن‌آباد با حضور در محل، دستورات لازم را برای صیانت از حقوق عامه، حفاظت از انفال و شناسایی عامل یا عاملان احتمالی آتش‌افروزی عمدی صادر کرده است.
رییس‌کل دادگستری مازندران خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت حادثه، به دادستان مرکز استان و رئیس حوزه قضایی مرزن‌آباد مأموریت ویژه داده شد تا فوراً در منطقه حاضر شوند و به‌صورت مستمر روند مهار آتش و پیگیری‌های قضایی را رصد و مدیریت کنند.
پوریانی با اشاره به گزارش‌های میدانی، گفت: نیروهای لشکری، کشوری، مدیران استانی و مردم محلی در منطقه حضور دارند و باوجود شرایط سخت، شیب تند و وزش باد، تمام تلاش خود را برای خاموش‌سازی آتش به‌کار گرفته‌اند. با وجود این، به دلیل انباشت برگ‌های خشک و شرایط توپوگرافی، آتش همچنان در برخی نقاط فعال است.
وی تصریح کرد: ستاد بحران در منطقه تشکیل شده و چندین بالگرد در عملیات شرکت دارند. از امروز نیز برای جلوگیری از سرایت آتش به دیگر عرصه‌های جنگلی، از هواپیمای ویژه با ظرفیت ذخیره ۴۰ تُن آب استفاده شده است.
رییس‌کل دادگستری مازندران گفت: تاکنون شخصی به‌عنوان عامل آتش‌سوزی شناسایی نشده، اما به دستور مقام قضایی، مأموران نیروی انتظامی در منطقه مستقر شده‌اند تا نظم، امنیت و پیشگیری از جرایم احتمالی را تضمین کنند.
پوریانی با اشاره به ماده ۴۷ قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع خاطرنشان کرد: هر فردی که عمداً در جنگل‌ها ایجاد آتش‌سوزی کند، به حبس ۳ تا ۱۰ سال محکوم خواهد شد. همچنین طبق تبصره همین ماده، تمام مأموران دولتی در نزدیکی محل حادثه موظف‌اند از همه امکانات خود برای مهار آتش استفاده کنند و هرگونه قصور یا مسامحه، برابر قانون با آنان برخورد خواهد شد.
وی با تاکید بر اهمیت جنگل‌های ارزشمند هیرکانی، افزود: دستورات لازم برای شناسایی عاملان احتمالی آتش‌افروزی و رسیدگی فوری به تخلفات احتمالی مدیران و مأموران صادر شده است. مهار کامل آتش، اولویت نخست همه دستگاه‌هاست و انتظار می‌رود ظرفیت‌های دولتی، لشکری و شهرداری بدون هیچ‌گونه تعلل در این عملیات به‌کار گرفته شود.
هشدار دوباره جنگل‌های هیرکانی
به گزارش بلاغ؛ آتش‌سوزی الیت، بار دیگر زنگ خطر جدی برای جنگل‌های هیرکانی را به صدا درآورده است؛ جنگل‌هایی که میلیون‌ها سال قدمت دارند و بخشی از هویت طبیعی ایران را تشکیل می‌دهند.
خشکسالی، گرمای بی‌سابقه، انباشت شاخه‌های خشک و گاه بی‌احتیاطی یا تخریب عمدی انسان، هر سال بخشی از این میراث جهانی را می‌سوزاند.
جنگل‌های هیرکانی تاب تکرار چنین حادثه‌هایی را ندارند؛ این بار الیت در آتش ایستاده، اما اگر رفتارمان تغییر نکند، شاید فردا نوبت بخش دیگری از این میراث هزاران‌ساله باشد.
گزارش: مجتبی قربانی
