به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «سفیر هراز» به نقل از «بلاغ»، در دنیای پرشتاب پزشکی امروز، پیشرفتهای علمی و تکنولوژیکی راه را برای درمان‌های نوین و کم‌تهاجمی هموار کرده‌اند. بیماری‌های قلبی، به عنوان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان، همواره نیازمند روش‌های درمانی کارآمدتر و ایمن‌تر بوده‌اند.
در این راستا، ظهور تکنیک‌های پیشرفتهای چون «روش تاوی» (TAVI) نویدبخش آینده‌ای روشن‌تر برای بیماران مبتلا به نارسایی‌های دریچه‌ای قلب است. جمهوری اسلامی ایران نیز در سایه تلاش‌های متخصصین برجسته خود، همگام با این پیشرفتهای جهانی، گام‌های بلندی برداشته و توانسته است این فناوری‌های نوین را بومی‌سازی کرده و در خدمت سلامت جامعه به کار گیرد. بیمارستان فاطمه الزهرا (س) ساری، با بهره‌گیری از دانش و تجربه پزشکان استان مازندران، اکنون به یکی از مراکز پیشرو در این حوزه تبدیل شده است.
طی روز جاری بیمارستان قلب فاطمه زهرا (س) ساری میزبان یک کارگاه آموزشی تخصصی در مورد عمل «تاوی» (تعویض دریچه آئورت) بود و پس از آن این شیوه درمانی با حضور اساتید برجسته کشوری و مازندران در این مرکز درمانی برای چهارمین بار بر روی یک بیمار ۸۳ ساله اجرا شد.
برای کسب اطلاعات بیشتر از جزئیات این دستاورد جدید درمانی و مزیت‌های آن در مقایسه با عمل جراحی باز به سراغ چند تن از چهره‌های برجسته استان و کشور رفته‌ایم که در ادامه گزارش می‌خوانید.
سیف‌الله عبدی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و استاد تمام بیمارستان شهید رجایی، در گفتگو با خبرنگار بلاغ؛ با اشاره به پیشرفت چشمگیر در درمان بیماری‌های دریچه‌ای قلب، به ویژه تنگی دریچه آئورت، گفت: این تحول، با معرفی روش نوین جراحی «تاوی» (TAVI)، امکان تعویض دریچه قلب را از طریق پوست و با بی‌حسی موضعی فراهم می‌آورد که گزینه درمانی امیدبخشی برای بسیاری از بیماران، به خصوص افراد مسن و دارای ریسک بالا، محسوب می‌شود.
وی، روش تاوی را یک «انقلاب واقعی» در رشته درمانی بیماری‌های قلبی دانست و توضیح داد: اصلی‌ترین وجه تمایز این روش با جراحی قلب باز سنتی، عدم نیاز به شکافتن قفسه سینه و توقف ضربان قلب است. در روش تاوی، دریچه جدید از طریق یک کاتتر نازک که عمدتاً از طریق رگ‌های خونی در کشاله ران وارد بدن می‌شود، به محل دریچه بیمار هدایت شده و در آنجا باز شده و جایگزین دریچه معیوب می‌شود.
استاد تمام بیمارستان شهید رجایی گفت: بیماران کاندیدای اصلی این روش درمانی عمدتاً افراد مسن بالای ۷۰ سال هستند که جراحی قلب باز برای آن‌ها یک عمل پرریسک است.
عبدی تاکید کرد: با استفاده از این روش، بیمارانی که دچار تنگی دریچه آئورت هستند می‌توانند با بی‌حسی موضعی تحت این عمل قرار گیرند و ظرف مدت دو تا سه روز با حال عمومی خوب از بیمارستان مرخص شوند؛ این روش برای همه بیماران قلبی مناسب نیست و همکاری با جراحان قلب همچنان ضروری است اما برای گروهی از بیماران که جراحی قلب باز برای تعویض دریچه آئورت برایشان خطرات زیادی دارد، بسیار سودمند خواهد بود.
وی همچنین به مزایای این روش برای بیمارانی که سابقه جراحی قلب باز قبلی دارند، اشاره و توضیح داد: برای بیمارانی که یک بار یا بیشتر جراحی قلب باز داشته‌اند و اکنون دریچه مصنوعی (به ویژه بافتی) آن‌ها دچار نارسایی یا تنگی شده و نیاز به جراحی مجدد دارند، روش تاوی می‌تواند راهگشا باشد. به دلیل ریسک بالای جراحی‌های قلب باز دوم و سوم، روش تاوی با بی‌حسی موضعی یا گاهی اوقات با بیهوشی عمومی، به این بیماران کمک می‌کند تا بدون نیاز به عمل جراحی پرخطر مجدد، دریچه جدید را دریافت کرده و ظرف چند روز از بیمارستان ترخیص شوند، که این امر هزینه‌ها، خطرات و طول مدت بستری را به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهد.
استاد تمام بیمارستان شهید رجایی، در خصوص جزئیات روند انجام کار و دسترسی به قلب در این شیوه درمانی نوین، تشریح کرد: در ابتدا این کار با یک جراحی قلب باز کوچک از روی قفس سینه انجام می‌شد، اما اکنون عمدتاً از طریق پوست و از طریق کشاله ران انجام می‌شود. این روش سال‌هاست در دنیا در حال انجام است و خوشبختانه در ایران نیز این تکنیک به سرعت آغاز شده و در بیمارستان قلب حضرت فاطمه زهرا (س) به خوبی در حال انجام است.
عبدی ابراز امیدواری کرد که با حمایت مسئولان دانشگاه، این روش توسعه بیشتری پیدا کند تا بیماران کمتری نیاز به مراجعه به مراکز دیگر داشته باشند. بیماران پس از عمل تاوی، معمولاً روز بعد قادر به راه رفتن و فعالیت هستند و در صورت عدم وجود مشکل، ظرف دو تا سه روز از بیمارستان ترخیص می‌شوند.
گام بلند مرکز قلب ساری در جراحی‌های نوین قلبی
آریا سلیمانی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران و رئیس مرکز قلب حضرت فاطمه الزهرا (س) ساری نیز در گفتگو با خبرنگار بلاغ، از روش نوین جراحی «تاوی» (TAVI) به عنوان یک تحول اساسی در درمان تنگی دریچه آئورت یاد کرد که امکان تعویض دریچه قلب را بدون نیاز به جراحی قلب باز سنتی فراهم می‌آورد.
وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر شاهد یک انقلاب واقعی در درمان بیماری‌های قلبی، به ویژه در زمینه بیماری‌های دریچه‌ای، بوده‌ایم؛ افزود: یکی از مهم‌ترین این پیشرفت‌ها، انجام تعویض دریچه قلب از طریق پوست و با بی‌حسی موضعی است که به آن «تاوی» می‌گوییم. این روش می‌تواند گامی بزرگ برای بیمارانی باشد که پیش از این تنها راه نجاتشان جراحی قلب باز پرخطر بود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در تشریح تفاوت‌های این روش با جراحی قلب باز سنتی، بیان کرد: اصلی‌ترین وجه تمایز تاوی، عدم نیاز به شکافتن قفسه سینه و توقف ضربان قلب است. در این روش، یک دریچه جدید از طریق کاتتری نازک که معمولاً از طریق رگ‌های خونی در کشاله ران وارد بدن می‌شود، به محل دریچه بیمار هدایت شده و در آنجا باز شده و جایگزین دریچه معیوب می‌شود.
رئیس مرکز قلب حضرت فاطمه الزهرا (س) ساری ادامه داد: بیمارانی که از این شیوه درمانی بهره‌مند می‌شوند، غالباً افراد مسن بالای ۷۰ سال هستند که جراحی قلب باز برای آن‌ها یک عمل پرریسک محسوب می‌شود. تصور کنید بیماری با تنگی دریچه آئورت که می‌تواند با بی‌حسی موضعی تحت این اقدام قرار گیرد و ظرف دو تا سه روز با حال خوب مرخص شود؛ این به واقع یک تحول عظیم است. البته این درمان برای همه بیماران قلبی نیست و همکاری با جراحان قلب همچنان حیاتی است، اما برای گروهی از بیماران که جراحی قلب باز برایشان پرریسک است، بسیار مفید خواهد بود.
سلیمانی همچنین به مزایای این روش برای بیمارانی که سابقه جراحی قلب باز داشته‌اند، اشاره کرد و گفت: بسیاری از این بیماران و در حقیقت، عمده این بیماران می‌توانند از تاوی سود ببرند. بیماری که یک بار جراحی قلب باز شده و اکنون دریچه مصنوعی، به خصوص دریچه بافتی‌اش، دچار نارسایی یا تنگی شده و نیاز به جراحی مجدد دارد، با استفاده از تاوی و بدون تحمل خطرات بالای جراحی قلب دوم یا سوم، مشکلش مرتفع می‌شود. این بیماران نیز ظرف دو سه روز از بیمارستان مرخص می‌شوند.
وی در خصوص نحوه انجام این عمل، توضیح داد: در ابتدای امر، این کار با یک جراحی قلب باز کوچک از روی قفس سینه انجام می‌شد. اما سال‌هاست که این روش در دنیا در حال انجام است و خوشبختانه در کشور ما نیز به سرعت آغاز شده است. در حال حاضر، ما عمدتاً از طریق پوست و از طریق کشاله ران این کار را انجام می‌دهیم.این کار در بیمارستان ما به خوبی در حال انجام است و با کمک مسئولین دانشگاه، قرار است توسعه یابد تا بیماران نیازمند منطقه، نیاز به مراجعه به مراکز دیگر نداشته باشند.
رئیس مرکز قلب حضرت فاطمه الزهرا (س) ساری گفت: بیماران پس از این عمل، روز بعد قادر به راه رفتن و فعالیت‌های عادی خود هستند و در صورت عدم وجود عارضه، ظرف مدت کوتاهی از بیمارستان مرخص می‌شوند که این موضوع نشان‌دهنده اثربخشی و ایمنی بالای این روش نوین است.
پیشگامی مازندران در درمان نوین بیماری‌های قلبی
سید مرتضی تقوی فوق تخصص بالون آنژیوپلاستی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز در همین رابطه در گفتگو با خبرنگار بلاغ از پیشرفتهای چشمگیر در درمان نوین بیماری‌های قلبی با بهره‌گیری از «روش تاوی» (مخفف کلمه انگلیسی TAVI/TMVI – Transcatheter Aortic/Mitral Valve Implantation) در بیمارستان فاطمه الزهرا (س) ساری خبر داد و گفت: این روش، که جایگزینی برای جراحی باز قلب محسوب می‌شود، تحولی بزرگ در درمان بیماران قلبی، به‌ویژه افراد مسن و دارای شرایط جسمانی نامناسب، ایجاد کرده است.
وی با اشاره به حمایت مسئولان دانشگاه و بیمارستان و همکاری گروه قلب دانشگاه علوم پزشکی مازندران، از موفقیت در انجام چهارمین نوبت از این عمل پیچیده خبر داد و افزود: در دو مورد اول، بیماران مبتلا به تنگی شدید دریچه آئورت که پیش از این تنها گزینه جراحی باز را داشتند، تحت عمل کاشت دریچه آئورت (TAVI) قرار گرفتند. خوشبختانه، این بیماران پس از گذشت بیش از ۱۰ ماه، کاملاً به زندگی فعال خود بازگشته‌اند.
گامی فراتر برای درمان موارد پیچیده‌تر
فوق تخصص بالون آنژیوپلاستی در ادامه به پیشرفتهای اخیر اشاره کرد و گفت: در نوبت سوم، ما یک گام جلوتر رفتیم و بیماری را درمان کردیم که در سال ۱۳۹۳ تحت عمل تعویض دریچه قرار گرفته بود و پس از ۱۰ سال دریچه قبلی او دچار تخریب شده بود. با توجه به شرایط جسمی وی، امکان جراحی مجدد باز وجود نداشت و خوشبختانه توانستیم یک دریچه جدید را در داخل دریچه قبلی کارگزاری کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران ادامه داد: امروز خوشبختانه یک خانم ۸۳ ساله را داشتیم که کمتر از ۱۰ سال پیش دریچه میترال قلبشان تعویض شده بود و متاسفانه با تخریب دریچه قبلی دچار تنگی نفس شدید شده بودند. این بیمار نیز به دلیل شرایط جسمی توان تحمل جراحی مجدد را نداشتند و به خواست خدا، امروز کاشت دریچه در داخل دریچه جراحی قبلی در موقعیت میترال با موفقیت انجام خواهد شد که طبیعتاً کار بسیار برجسته‌ای است.
ماندگاری و چالش‌های پیشرو
تقوی در پاسخ به سوالی درباره ماندگاری دریچه‌های جدید، پاسخ داد: مطالعات در این مورد در دنیا هنوز به طور کامل انجام نشده است. اما در موقعیت آئورت، مطالعاتی ۹ تا ۱۰ ساله و در موقعیت میترال، مطالعاتی ۴ تا ۵ ساله داریم که خوشبختانه همه امیدوارکننده بوده‌اند. طبیعتاً چون این کار نوپا است، هنوز نیاز به پیگیری بیشتر و گذشت زمان برای دستیابی به نتایج دقیق‌تر داریم.
وی در پایان تاکید کرد که تعداد مراکز درمانی، اعم از دولتی و خصوصی، که قادر به ارائه این بسته کامل از خدمات درمانی پیشرفته باشند، در کشور بسیار محدود است. به نظر می‌آید کمتر از انگشتان دو دست در کشور توانایی ارائه تمامی این خدمات به صورت یک بسته کامل را دارا باشند. این موضوع نشان‌دهنده اهمیت و پیچیدگی این روش‌های نوین درمانی است و موقعیت استان مازندران را به عنوان قطبی در ارائه این خدمات برجسته می‌کند.
به گزارش بلاغ؛ دستاورد اخیر دانشگاه علوم پزشکی مازندران و بیمارستان فاطمه الزهرا (س) ساری در انجام موفقیت‌آمیز عمل‌های پیچیده کاشت دریچه قلب به روش تاوی، نه تنها نشان‌دهنده توانمندی و تخصص بالای کادر درمانی کشور است، بلکه چراغ راهی برای توسعه بیشتر این روش‌های نوین درمانی در سایر نقاط ایران خواهد بود. این موفقیت‌ها، امید را در دل بیماران نیازمند به درمان‌های پیشرفته زنده کرده و گواهی بر این حقیقت است که با همت و تلاش متخصصین داخلی، می‌توان به بالاترین سطح خدمات درمانی در حوزه پزشکی دست یافت. بی‌تردید، گسترش این مراکز تخصصی و آموزش نیروی انسانی ماهر، آینده‌ای روشن‌تر را برای سلامت جامعه ایران نوید می‌دهد.
گزارش: مجتبی قربانی
